Pierwszego września 2025 roku mija 86 lat od tragicznego dnia, który na zawsze zmienił losy Polski, Europy i całego świata. O godzinie 4:45, symboliczne salwy z niemieckiego pancernika Schleswig-Holstein na Westerplatte rozpoczęły najstraszliwszy konflikt w historii ludzkości. Ten poranek, choć stał się początkiem wojny, był również świadectwem niezłomnej woli walki narodu, który w obliczu najeźdźców postanowił bronić swojej wolności.
*
Wrzesień 1939. Agresja i Zdrada
Wybuch II wojny światowej nie był przypadkiem. Był kulminacją agresywnej polityki III Rzeszy, która pod pretekstem incydentu w Gliwicach rozpoczęła operację "Fall Weiss" – inwazję na Polskę. Mimo przeważającej siły wroga, polscy żołnierze i cywile stawili bohaterski opór. Obrona Poczty Polskiej w Gdańsku i heroiczna postawa obrońców Westerplatte stały się symbolami polskiej niezłomności.
Sytuację Polski dodatkowo skomplikowała zdrada, która nadeszła ze Wschodu. 17 września 1939 roku, zgodnie z tajnym protokołem paktu Ribbentrop-Mołotow, Związek Radziecki dokonał inwazji na Polskę, biorąc udział w jej rozbiorze. Polacy znaleźli się w kleszczach dwóch totalitarnych mocarstw, co przesądziło o losach kampanii
*
Skutki dla Polski. Cierpienie i Zniszczenie
Dla Polaków wojna nie była tylko okresem walk, ale przede wszystkim czasem niewyobrażalnego terroru i cierpienia. Okupacja niemiecka i radziecka doprowadziła do masowych zbrodni i represji. W wyniku wojny Polska straciła ponad 6 milionów obywateli, w tym około 3 miliony polskich Żydów, którzy padli ofiarą Holokaustu.
Fizyczna destrukcja kraju była równie dotkliwa. Celowe niszczenie miast, zwłaszcza Warszawy, było aktem ludobójstwa kulturowego. Infrastruktura, przemysł i dziedzictwo kulturowe zostały zniszczone w skali, która nie miała precedensu. Po wojnie Polska, mimo że znalazła się w gronie zwycięzców, utraciła suwerenność, pozostając w strefie wpływów Związku Radzieckiego.
*
Skutki dla Europy i Świata. Nowy Ład i Żelazna Kurtyna
II wojna światowa nie ograniczyła się do Polski. Jej konsekwencje odczuła cała Europa i świat. Niemcy zburzyły dotychczasowy porządek, prowadząc do globalnego konfliktu i Holokaustu. Po jej zakończeniu Europa została podzielona „żelazną kurtyną" na dwa wrogie bloki polityczne, co dało początek zimnej wojnie.
Zniszczenia gospodarcze i społeczne w Europie były ogromne. Z drugiej strony, wojna stała się katalizatorem zmian, które doprowadziły do powstania Organizacji Narodów Zjednoczonych i idei integracji europejskiej, mających na celu zapobieżenie kolejnym globalnym konfliktom.
Pamięć o 1 września 1939 roku nie jest jedynie lekcją historii. Jest ostrzeżeniem, które przypomina nam o kruchości pokoju i o tym, jak ważne jest stawianie czoła każdej formie totalitaryzmu i nienawiści...